طراحی و استاندارد سازی مقیاس سنجش کیفیت زندگی کاری پرستاران ایرانی

دردهه های اخیر کیفیت کیفیت زندگی کاری در سازمان های بهداشتی- درمانی مورد توجه فزاینده قرار گرفته است. تحقیقات نشان داده اند اقدامات این سازمان ها در خصوص ارتقاء کیفیت زندگی کاری می تواند به نتایج مثبتی برای پرستاران، بیماران و سازمان ها منجر گردد. لیکن کیفیت زندگی کاری دارای شاخص های تجربی یکسانی در سراسر جهان نمی باشد و تعریف عموماً پذیرفته شده ای برای آن وجود ندارد. لذا با توجه به اهمیت موضوع کیفیت زندگی کاری در میان پرستاران، خلاء ناشی از فقدان صراحت در مفهوم کیفیت زندگی کاری و نبود ابزاری روا و پایا برای سنجش کیفیت زندگی کاری پرستاران ایرانی، پژوهش حاضر با هدف طراحی و استانداردسازی ابزار کیفیت زندگی کاری پرستاران بالینی در ایران انجام گردید. این پژوهش در دو مرحله انجام گردید. در مرحله اول با استفاده از تحلیل مفهوم به شیوه هیبرید مفهوم کیفیت زندگی کاری تحلیل شد. یافته های تحلیل مفهوم نشان داد کیفیت زندگی کاری پرستاران به عنوان یک فرایند و پیامد مطرح شده است، بطوریکه از یک سوی شامل فرایند ادراک و تعامل پرستاران با تمامی ابعاد کاری خودشان است که مفهومی ذهنی، قضاوتی، پویا، وابسته به زمینه، قابل دستکاری و دارای ابعاد شخصی- ارزشی، عملکردی، سازمانی- مدیریتی، حرفه ای، محیطی و اجتماعی- فرهنگی می باشد و می تواند منجر به نتایجی مثبت یا منفی برای سازمان، پرستاران یا بیماران گردد. در مرحله دوم بر اساس نتایج بدست آمده از مرحله اول گویه های ابزار کیفیت زندگی کاری استخراج شد. سپس روند روانسنجی ابزار طراحی شده با استفاده از تعیین روایی صوری، روایی محتوا، روایی سازه، همسانی درونی و پایایی ثبات مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه تعیین روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی 9 عامل که در مجموع 4/59 درصد از واریانس کل عوامل را شامل می شدند به عنوان عوامل سازنده کیفیت زندگی کاری مشخص نمود. محاسبه آلفای کرانباخ نشان دهنده همسانی درونی مناسب ابزار 76/0 بود. پایایی ثبات از طریق آزمون- بازآزمون بیانگر ضریب همبستگی 77/0 بود. نتایج مطالعه بیانگر آن بود که ابزار معرفی شده با توجه به ابداع آن در زمینه کاری پرستاران ایرانی با 67 گویه، ابزاری مناسب برای سنجش کیفیت زندگی کاری آنان است.